Juli 2015 | Goederenvervoer per spoor bij Tata Steel
Geplaatst: za aug 01, 2015 2:56 pm
Tussen Wijk aan Zee, Beverwijk, Velsen Noord en IJmuiden ligt het enorme complex van vroeger de Hoogovens, later Corus en inmiddels Tata Steel. Op het terrein rijden twee series interne locomotieven met een grote variatie aan wagens, grotendeels ook intern maar niet allemaal. De afgelopen maand ben ik er enkele keren naar toe gegaan en ondanks de verhalen van “veel beveiliging” en “veel tijd kwijt voor weinig foto’s” viel het me niet tegen. Aangezien ik op mijn Flickr inmiddels aardig achter loop met het uploaden, hierbij weer eens een update 
De foto’s staan niet op chronologische volgorde maar op (een soort van) volgorde van het productieproces bij Tata.
(1) De grondstoffen voor de ijzerproductie worden slechts voor een klein deel per spoor aangevoerd: alleen de kalk. Zeven keer per week brengt DBS een trein uit Rohdenhaus en zes keer per week uit Hermalle. De laatste treinen rijden grotendeels in het donker, maar op zondag rijdt de slag Beverwijk-Sittard bij daglicht. Op 26 juli bracht DBS 1616 de kalktrein van Roosendaal (in verband met werkzaamheden bij Eindhoven) naar Uitgeest, maar voor het laatste stukje tussen Beverwijk en het overgave-emplacement ‘Bvhc’ werd Vlaamse Reus 6518 ingezet. De loc rijdt hier met DBS 1616 en achttien wagens met kalk langs het Gildenspoor (rechts in beeld).
(2) Bij de productie van ijzer in een van de twee hoogovens reageren onder andere ijzererts en cokes onder zeer hoge temperaturen. De ijzeroxiden en ijzerhydroxiden in het ijzererts reageren dan tot vloeibaar ruwijzer. Het vloeibare ijzer wordt afgetapt en in een ruwijzermenger, een zestien-assige ‘torpedowagen’, gegoten. Op 26 juli werd, tijdens de passage van de stoomtrein, rijdende menger (150)67 volgegoten met vloeibaar ruwijzer. Loco 904 rijdt op dat moment naar een ander spoor bij Hoogoven 6 om een volle menger uit te halen. De wagen zal daarna naar de oxystaalfabriek worden gebracht.
(3) IJzererts bestaat echter niet alleen uit ijzerverbindingen, maar het bevat ook verontreinigingen. In een hoogoven wordt er daardoor nog een restproduct gevormd: de slak. Het blijft drijven op het vloeibare ruwijzer en kan daarom apart worden afgetapt. Met behulp van slakkenpanwagens, vier-assige platte wagens met daarop een ‘pan’, wordt het vervolgens afgevoerd naar de slakput. Enkele jaren terug is daarvoor een nieuw stukje spoor in gebruik genomen. Het fotogenieke, oude spoor wordt daardoor helaas nog maar nauwelijks gebruikt, maar gelukkig zijn er ook enkele fotomogelijkheden langs de nieuwe verbinding. Loco 902 rijdt op 15 juli langs de duinen bij Wijk aan Zee naar de slakput met een setje van zes kortgekoppelde slakkenpanwagens en een setje van twee wagens.
(4) Een half uur later kwam het locje weer terug met een geloste set slakkenpanwagens. Opvallend was dat er nu ook een torpedowagen werd meegenomen. Over het algemeen kun je ze alleen in de verte zien rijden vanaf de duinen en is het alleen vanuit de maandelijkse stoomtrein mogelijk om ze van dichtbij te bekijken, maar naar verluid gaat er enkele keren per week zo’n wagen naar een spoortje vlakbij de slakput omdat de lading soms te hard wordt. Het zorgt in ieder geval voor een leuke combinatie achter loco 902.
(5) Het ruwijzer in de mengers is bevat naast ijzer echter nog te veel koolstof (en verontreinigingen). In de oxystaalfabriek wordt dit uit het ruwijzer verwijderd. Vervolgens kunnen er nog andere metalen aan het vloeibare staal worden toegevoegd en wordt het gegoten in lange (nog steeds zeer warme!) plakken. Deze worden dan per spoor naar de walserijen gebracht. Dat dit bij vlagen rijdt, werd op 15 juli wel duidelijk want na het missen van een trein moest er tweeënhalf uur gewacht worden op de volgende... Ondanks dat we inmiddels ook vergezeld werden door de (overigens erg vriendelijke) beveiliging, kon er alsnog een foto gemaakt worden van loco 906 die vijf wagens met plakken staal over het westviaduct naar de warmbandwalserij brengt. Aan de vage gebouwen boven de wagens is te zien dat de plakken nog warm zijn, wat ook duidelijk te voelen was bij passage van de trein.
(6) Tussen de walserijen is er een verbindingsspoor tussen het westelijke deel en het oostelijke deel. Dit spoortje wordt ook gebruikt door de stoomtrein, die hier weer is vertrokken na de fotostop. De stoomtrein van Hoogovens Stoom IJmuiden (HSY) rijdt de laatste zondag van de maand één of twee rondjes over het enorme terrein van Tata Steel.
(7) Na het warmwalsen gaat het staal meestal nog naar de koudbandwalserijen, waar het staal nóg dunner wordt gemaakt. Het staal wordt opgerold tot coils en vervolgens geëxporteerd. Dit gebeurt grotendeels via het water of via de wegen maar ook het spoor heeft een klein aandeel. De coils worden dan meestal in de bekende wagens type Shimmns geladen. Op 26 juli duwt loco 998 enkele van die wagens naar binnen bij de BO-hal van koudbandwalserij 2. Aan de oostkant zijn, als ik goed heb geteld, maar liefst dertien aansluitingen waarvan er helaas maar enkele (aan de goede kant van het hek) aardig kunnen worden vastgelegd.
(8) Waar er tot dusver alleen 900’en langs zijn gekomen, kom je aan de oostkant (maar in mindere mate ook al bij het westviaduct bij foto 5) ook 800’en tegen. De grote hoeveelheid staalproducten die over het water wordt afgevoerd moet namelijk nog wel naar de havens worden vervoerd en dat gebeurt per trein. De route loopt dwars door Velsen Noord (dat is uiteraard het bekende Gildenspoor) en de treinen die daaroverheen rijden, worden daarom door een ‘fluisterloco’ uit de serie 820-825 getrokken. Loco 823 heeft op 26 juli enkele wagens met ingepakte coils opgehaald bij de PAA-hal en rijdt langzaam over het oostelijke emplacement om de stoomtrein voor te laten. Verder zijn er op de achtergrond nog diverse interne huifwagens, interne lege platte wagens en nog wat Shimmns’en te zien.
(9) Net als bij het westviaduct, is het ook bij het oostviaduct mogelijk om het interne rangeerwerk te fotograferen. Na het plaatsen van de Shimmns’en bij foto 7 reed loco 998 los naar de PAD-hal van ‘Opslag en verzending’ om enkele platte wagens met coils uit te halen. Het treintje rijdt hier dus bij het oostviaduct, een van de twee viaducten over de Zeestraat tussen Beverwijk en Wijk aan Zee.
(10) Op 15 juli was het ook al gelukt om een trein bij het oostviaduct vast te leggen. Toen werd vanaf de ladder (en onder regenachtige omstandigheden) loco 901 vastgelegd die met huifwagens type Shimmns onderweg was naar het hoofdemplacement.
(11) Zoals vermeld, wordt het grootste deel van de staalproducten met schepen geëxporteerd. Op 26 juli rijdt fluisterloco 823 met beladen huifwagens en beladen platte wagens over het Gildenspoor in Velsen Noord naar de (export)havens.
(12) De trein van de vorige foto was onderweg naar de All Weather Terminal, een overdekte terminal waar het staal wordt overgeslagen van treinen naar schepen. Helaas zijn er in april hekken langs het spoor gezet waardoor de bediening jammer genoeg een stuk minder fotogeniek is geworden. Toch werd er een inhaalpoging ondernomen om de trein nog een keer vast te leggen; het licht was in ieder geval wel mooi. Aan de andere kant van de hekken loopt het Gildenspoor verder richting station Velserbosch, waar de stoomtrein vertrekt en aankomt, en enkele andere havens.
(13) De wagens die via het spoor worden afgevoerd gaan grotendeels achter 1600’en via de Kijfhoek maar op zondagen rijdt er een rechtstreekse trein naar Hagen met een 189. Net als bij de eerste foto werd er op 26 juli echter voor het stukje tussen het hoofdemplacement van TATA en het station in Beverwijk gebruik gemaakt van Vlaamse Reus 6518; misschien functioneerde te bovenleiding niet goed meer na de flinke storm van een dag terug. De 6400’en komen hier overigens wel vaker: enkele keren per week gaat er een bloktrein met coils naar de Waterland Terminal in Amsterdam Westhaven. Ook Locon rijdt hier overigens sinds december 2013 met een coilstrein naar Neuss.
Dat was 'm weer, hoop dat de serie goed is bevallen
De foto’s staan niet op chronologische volgorde maar op (een soort van) volgorde van het productieproces bij Tata. (1) De grondstoffen voor de ijzerproductie worden slechts voor een klein deel per spoor aangevoerd: alleen de kalk. Zeven keer per week brengt DBS een trein uit Rohdenhaus en zes keer per week uit Hermalle. De laatste treinen rijden grotendeels in het donker, maar op zondag rijdt de slag Beverwijk-Sittard bij daglicht. Op 26 juli bracht DBS 1616 de kalktrein van Roosendaal (in verband met werkzaamheden bij Eindhoven) naar Uitgeest, maar voor het laatste stukje tussen Beverwijk en het overgave-emplacement ‘Bvhc’ werd Vlaamse Reus 6518 ingezet. De loc rijdt hier met DBS 1616 en achttien wagens met kalk langs het Gildenspoor (rechts in beeld).
(2) Bij de productie van ijzer in een van de twee hoogovens reageren onder andere ijzererts en cokes onder zeer hoge temperaturen. De ijzeroxiden en ijzerhydroxiden in het ijzererts reageren dan tot vloeibaar ruwijzer. Het vloeibare ijzer wordt afgetapt en in een ruwijzermenger, een zestien-assige ‘torpedowagen’, gegoten. Op 26 juli werd, tijdens de passage van de stoomtrein, rijdende menger (150)67 volgegoten met vloeibaar ruwijzer. Loco 904 rijdt op dat moment naar een ander spoor bij Hoogoven 6 om een volle menger uit te halen. De wagen zal daarna naar de oxystaalfabriek worden gebracht.
(3) IJzererts bestaat echter niet alleen uit ijzerverbindingen, maar het bevat ook verontreinigingen. In een hoogoven wordt er daardoor nog een restproduct gevormd: de slak. Het blijft drijven op het vloeibare ruwijzer en kan daarom apart worden afgetapt. Met behulp van slakkenpanwagens, vier-assige platte wagens met daarop een ‘pan’, wordt het vervolgens afgevoerd naar de slakput. Enkele jaren terug is daarvoor een nieuw stukje spoor in gebruik genomen. Het fotogenieke, oude spoor wordt daardoor helaas nog maar nauwelijks gebruikt, maar gelukkig zijn er ook enkele fotomogelijkheden langs de nieuwe verbinding. Loco 902 rijdt op 15 juli langs de duinen bij Wijk aan Zee naar de slakput met een setje van zes kortgekoppelde slakkenpanwagens en een setje van twee wagens.
(4) Een half uur later kwam het locje weer terug met een geloste set slakkenpanwagens. Opvallend was dat er nu ook een torpedowagen werd meegenomen. Over het algemeen kun je ze alleen in de verte zien rijden vanaf de duinen en is het alleen vanuit de maandelijkse stoomtrein mogelijk om ze van dichtbij te bekijken, maar naar verluid gaat er enkele keren per week zo’n wagen naar een spoortje vlakbij de slakput omdat de lading soms te hard wordt. Het zorgt in ieder geval voor een leuke combinatie achter loco 902.
(5) Het ruwijzer in de mengers is bevat naast ijzer echter nog te veel koolstof (en verontreinigingen). In de oxystaalfabriek wordt dit uit het ruwijzer verwijderd. Vervolgens kunnen er nog andere metalen aan het vloeibare staal worden toegevoegd en wordt het gegoten in lange (nog steeds zeer warme!) plakken. Deze worden dan per spoor naar de walserijen gebracht. Dat dit bij vlagen rijdt, werd op 15 juli wel duidelijk want na het missen van een trein moest er tweeënhalf uur gewacht worden op de volgende... Ondanks dat we inmiddels ook vergezeld werden door de (overigens erg vriendelijke) beveiliging, kon er alsnog een foto gemaakt worden van loco 906 die vijf wagens met plakken staal over het westviaduct naar de warmbandwalserij brengt. Aan de vage gebouwen boven de wagens is te zien dat de plakken nog warm zijn, wat ook duidelijk te voelen was bij passage van de trein.
(6) Tussen de walserijen is er een verbindingsspoor tussen het westelijke deel en het oostelijke deel. Dit spoortje wordt ook gebruikt door de stoomtrein, die hier weer is vertrokken na de fotostop. De stoomtrein van Hoogovens Stoom IJmuiden (HSY) rijdt de laatste zondag van de maand één of twee rondjes over het enorme terrein van Tata Steel.
(7) Na het warmwalsen gaat het staal meestal nog naar de koudbandwalserijen, waar het staal nóg dunner wordt gemaakt. Het staal wordt opgerold tot coils en vervolgens geëxporteerd. Dit gebeurt grotendeels via het water of via de wegen maar ook het spoor heeft een klein aandeel. De coils worden dan meestal in de bekende wagens type Shimmns geladen. Op 26 juli duwt loco 998 enkele van die wagens naar binnen bij de BO-hal van koudbandwalserij 2. Aan de oostkant zijn, als ik goed heb geteld, maar liefst dertien aansluitingen waarvan er helaas maar enkele (aan de goede kant van het hek) aardig kunnen worden vastgelegd.
(8) Waar er tot dusver alleen 900’en langs zijn gekomen, kom je aan de oostkant (maar in mindere mate ook al bij het westviaduct bij foto 5) ook 800’en tegen. De grote hoeveelheid staalproducten die over het water wordt afgevoerd moet namelijk nog wel naar de havens worden vervoerd en dat gebeurt per trein. De route loopt dwars door Velsen Noord (dat is uiteraard het bekende Gildenspoor) en de treinen die daaroverheen rijden, worden daarom door een ‘fluisterloco’ uit de serie 820-825 getrokken. Loco 823 heeft op 26 juli enkele wagens met ingepakte coils opgehaald bij de PAA-hal en rijdt langzaam over het oostelijke emplacement om de stoomtrein voor te laten. Verder zijn er op de achtergrond nog diverse interne huifwagens, interne lege platte wagens en nog wat Shimmns’en te zien.
(9) Net als bij het westviaduct, is het ook bij het oostviaduct mogelijk om het interne rangeerwerk te fotograferen. Na het plaatsen van de Shimmns’en bij foto 7 reed loco 998 los naar de PAD-hal van ‘Opslag en verzending’ om enkele platte wagens met coils uit te halen. Het treintje rijdt hier dus bij het oostviaduct, een van de twee viaducten over de Zeestraat tussen Beverwijk en Wijk aan Zee.
(10) Op 15 juli was het ook al gelukt om een trein bij het oostviaduct vast te leggen. Toen werd vanaf de ladder (en onder regenachtige omstandigheden) loco 901 vastgelegd die met huifwagens type Shimmns onderweg was naar het hoofdemplacement.
(11) Zoals vermeld, wordt het grootste deel van de staalproducten met schepen geëxporteerd. Op 26 juli rijdt fluisterloco 823 met beladen huifwagens en beladen platte wagens over het Gildenspoor in Velsen Noord naar de (export)havens.
(12) De trein van de vorige foto was onderweg naar de All Weather Terminal, een overdekte terminal waar het staal wordt overgeslagen van treinen naar schepen. Helaas zijn er in april hekken langs het spoor gezet waardoor de bediening jammer genoeg een stuk minder fotogeniek is geworden. Toch werd er een inhaalpoging ondernomen om de trein nog een keer vast te leggen; het licht was in ieder geval wel mooi. Aan de andere kant van de hekken loopt het Gildenspoor verder richting station Velserbosch, waar de stoomtrein vertrekt en aankomt, en enkele andere havens.
(13) De wagens die via het spoor worden afgevoerd gaan grotendeels achter 1600’en via de Kijfhoek maar op zondagen rijdt er een rechtstreekse trein naar Hagen met een 189. Net als bij de eerste foto werd er op 26 juli echter voor het stukje tussen het hoofdemplacement van TATA en het station in Beverwijk gebruik gemaakt van Vlaamse Reus 6518; misschien functioneerde te bovenleiding niet goed meer na de flinke storm van een dag terug. De 6400’en komen hier overigens wel vaker: enkele keren per week gaat er een bloktrein met coils naar de Waterland Terminal in Amsterdam Westhaven. Ook Locon rijdt hier overigens sinds december 2013 met een coilstrein naar Neuss.
Dat was 'm weer, hoop dat de serie goed is bevallen
