De afgelopen meimaand is uitgekomen op 11,3°C en was daarmee weer eens koeler dan normaal, laatste keer was de zeer koude mei 2010 (9,9°C). Normaal over 1901-2010 voor mei is 12,4°C. Vooral de tweede maandhelft (16-31ste) was het op vele dagen zeer koud en lag het maximum herhaaldelijk zo’n 8 graden onder normaal. In wezen net zo gewoon als al die keren dat het 8 graden of meer boven normaal lag uiteraard, maar omdat alles onder normaal als ‘slecht weer’ wordt gezien valt het meer op. Vooral de media en tevens enkele weermensen kunnen hierin behoorlijk gedramatiseerd doen terwijl een gemiddelde doodgewoon is ontstaan door zowel te warm als te koud weer. Dit geldt hetzelfde voor de neerslag (te natte / te droge maanden) en de zonuren (te zonnig / te somber). Dat het meigemiddelde nog niet eens zo heel koud was kwam door de warme eerste decade.
De duikeling van maximumtemperatuur valt op van de 28ste op de 29ste, van 23 naar 11 graden en een herfstdagje met regen mist en zonloze dag. Er kwamen in mei 6 warme dagen voor tegen normaal 9. Zomerse dagen kwamen niet voor, normaal hadden 2 dagen geweest. Niet echt uitzonderlijk want dit komt wel vaker voor. Van de laatste 12 jaar deden ook mei 2001, 2002, 2004, 2007 en 2010 het zonder 25 graden. De eerste zomerse dag van 2013 in deze regio moet nog komen, terwijl oostelijk NL dat al heeft gehad. Voorlopig is daarvan ook nog geen sprake maar dat is verder ook niet uniek. In 1991 had ik de eerste 25 graden pas 2 juli.
Wel opvallend is dat mei de vijfde koude maand op rij is, en tot nu toe heel 2013 dus want dit gebeurt niet vaak. Laatste keer dat ik vijf koude maanden op rij had was van augustus t/m december 2010. En de keer daarvoor was van juli t/m november 1993. Het was dat december 2012 zacht verliep anders had ik al een reeks van 9 koude maanden op rij gehad vanaf september. Dat is naar mijn weten nog nooit vertoond dus dat had wel een stunt geweest haha! De warmste mei van de laatste 20 jaar had ik in 2008 (15,4°C), de koudste in 2010 (9,9°C). Beiden nog zeer recent en tevens bijzonder zo'n contrast kort achter elkaar.
Qua neerslag is mei uitgekomen op 95 millimeter. Normaal over 1901-2010 is 55 millimeter. De meeste regen viel in de tweede maandhelft.
Vooral de 16de en 17de waren kletsnat. Voor de natuur erg welkom want het was al lange tijd erg droog. Er kwamen geen dagen met onweer voor, normaal hadden dat er 2 geweest. De droogste mei van de laatste 30 jaar kwam voor in 2004 (19 millimeter), de natste had ik in 2000 (124 millimeter).
Het was dat de laatste meiweek nog aardig wat zon bracht, anders had mei een plaats veroverd bij de somberste meimaanden. Qua zonuren kwam mei uit op 173 uren en gaat daarmee als somber de boeken in, normaal over 1901-2010 zijn 212 uren.
In het verleden kwamen er uiteraard dan ook nog vele somberdere meimaanden voor. De top 10 somberste meimaanden sinds 1901 varieert van 103 tot 148 zonuren. De twee sombersten ooit waren mei 1983 (103 uren) en mei 1984 (110 uren). De extreem zonnige mei 2011 kwam tot 296 uren, wat een verschil he! Er kwamen de afgelopen maand 6 zonloze dagen voor en dat is een ruim overschot voor mei, normaal zijn dat er 2.
LENTE 2013: ZEER KOUD, AAN DE NATTE KANT EN ZEER SOMBER
Schreef ik in 2011 nog waar al die zeer warme zeer droge en zeer zonnige lentes naartoe zouden leiden, twee jaar later is het totaal het omgekeerde. Hoe het tij kan omslaan! De lente van 2013 is uitgekomen op 7,2°C. Het was daarmee de koudste lente sinds 1962 en verovert hiermee tevens een plaats in de top 10 koudste lentes sinds 1901!! Bijna onvoorstelbaar gewoon, gezien de 51 jaar die ertussen ligt! Normaal over 1901-2010 voor de lente is 8,8°C. Er waren landelijk gezien maar 4 lentes nog kouder: 1962 (6,5°C), 1958 (6,8°C), 1955 en 1941 (beiden 7,0°C). De laatste keer dat een lente zich mocht classificeren in de koudste top 10 was die van 1984, erg lang geleden dus allemaal.
In lente 2013 kwamen 26 vorstdagen voor. Het dubbele, normaal zijn 13 vorstdagen. Er kwam zowaar ook nog een ijsdag voor, dat was op 11 maart het geval. Normaal kent de lente (nog) geen ijsdagen al komt het soms wel vaker voor de laatste jaren. Warme dagen kwamen 10 keer voor, wat in de buurt komt van de normale 12. Zomerse dagen kwamen niet voor, normaal voor de hele lente hadden 2 dagen geweest. De twee warmste lentes van de laatste 30 jaar kwamen voor in 2007 (11,0°C) en in 2011 (10,9°C). Beiden vlak bij elkaar dus, zowel qua jaar als temperatuur. De koudste had ik nu dus in 2013 met 7,2°C. Alledrie zeer recent en heel kort op elkaar, zeer bijzonder!!
Qua neerslag kwam de lente tot 165 millimeter en was daarmee aan de natte kant. Normaal over 1901-2010 is 149 millimeter. Sneeuw kwam deze lente 7 keer voor, allen in maart. Normaal zijn 4 dagen met sneeuw. Onweer kwam 1 keer voor, normaal zijn 3 onweersdagen. De droogste lente kwam voor in 2011, met slechts 45 millimeter was zo’n kurkdroge lente nog nooit eerder vertoond. De natste lente had ik in 2000 (228 millimeter).
Qua zonuren kwam de lente tot 463 uren en was daarmee zeer somber. Normaal voor de lente is 525 zonuren. Je zou je bijna afvragen: gaan we dit allemaal weer vaker meemaken? Dit omdat ‘toevallig’ ook maart en april 2013 somberder waren ofwel een heel seizoen lang somber. De laatste keer dat een heel weerseizoen somberder verliep waren lente, zomer en herfst 1998 ofwel drie seizoenen op rij, inmiddels 15 jaar geleden. Opvallend dus maar een welkome afwisseling. Was ook de somberste lente van de laatste 30 jaar in 1998, met zo’n 400 zonuren. Lente 2011 kwam tot 775 uren en was daarmee de meest extreme en tegelijk zonnigste lente in de geschiedenis. Groot contrast!
Dagen met mist of nevel kwam 5 keer voor, normaal zijn dat er 3. Zonloze dagen kwamen 16 keer voor en dat is het dubbele, normaal zijn 8 zonloze dagen voor de lente.
Strenge winter 2014?
Alvast even vooruitlopend op het volgende winterseizoen. Bij het overzicht van de tien koudste lentes sinds 1901 staan 1941, 1955, 1962 en 1984. De winters die hierop volgden waren voor de liefhebber om door een gouden ring te halen. Drie winters daarvan (1942, 1956 en 1963) verliepen zelfs zeer streng waarbij de koudere winters van de afgelopen jaren (2009 t/m 2013) nog weinig voorstelden. Vandaar ook het grote verschil tussen koud en (zeer) streng.
Wel hadden alle genoemde winters een ‘ouderwetse’ Elfstedentocht, iets wat we de laatste jaren steeds niet zagen. Als echte winterliefhebber begint het me dan te kriebelen als je weet dat er na bepaalde koude lentes zulke Grote Reuzen van topwinters volgden. Zelf heb ik alleen de strenge sneeuwwinters 1979 en 1985 meegemaakt maar zelfs die vielen in het niet bij het trio 1942, 1956 en de strengste ooit: 1963. Gunstig zou zijn als zomer 2013 in z’n geheel niet warm verloopt, de meeste echt strenge winters werden namelijk vooraf gegaan door een koele zomer.
Kort samengevat valt het me op dat de extremen toegenomen zijn, maar dan weer op alle facetten. Tot 2009 waren dit vooral warmte- droogte- en zonrecords, sinds 2010 doen ook koude maanden en seizoenen weer de ronde. Tevens was 2010 een geheel koud jaar dat sinds 1996 niet meer was voorgekomen. En nu lente 2013 als zeer somber de boeken in gaat is de hele afwisseling weer compleet. Deze miste ik namelijk grotendeels van 1989 t/m 2008.
Is natuurlijk maar afwachten of die afwisseling blijft want wereldwijd gezien is het al sinds 1977 nog steeds veel te warm en ’t kan ook hier zo weer omslaan. Mensen die zeggen dat die global warming maar onzin is omdat we toevallig hier nu vijf maanden aan de koude kant zitten die zijn niet wijs. Die lijken echt niet te beseffen dat Nederland maar een kleine stip op de wereldkaart is. Ach, het geeft mij weer stof tot schrijven van m’n weerverslag haha! Zou zeggen: tot de volgende ronde!
Nog een weerspreuk voor mei: “Mei koel en te nat, brengt koren in het vat”.